De nieuwe oceaan presenteert een uniek scala aan mysteries en schoonheden: National Geographic zegt dat de wereld nu een vijfde oceaan heeft.
Wat is een oceaan? De vraag is eenvoudig en ingewikkeld tegelijk. Want ja, wij gebruiken het woord “oceaan” heel gewoon, zelfs in afgeleide woorden als “transatlantisch” of “over de oceaan”, om te verwijzen naar de Amerikanen en de betrekkingen die onze landen verbinden met de landen van het nieuwe continent. Maar wanneer wordt een zee een oceaan? En hoeveel oceanen zijn er op aarde?
De vraag is niet triviaal, aangezien we het hebben over wateren die grotendeels onontdekt zijn en 70% van het aardoppervlak uitmaken. Welnu, een “oceaan” is het geheel van uitgestrekte zoutwatervlakten op het aardoppervlak, één aaneengesloten complex dat continenten en eilanden omgeeft (dit is de definitie in het Treccani-woordenboek).
Het mooie is dat niet alle geleerden het eens zijn over zo’n precieze definitie, want in tegenstelling tot wat er met land gebeurt, varieert het aantal oceanen volgens afspraak.
Laten we in volgorde te werk gaan.
Hoeveel oceanen zijn er op aarde?
De Atlantische, de Stille, de Indische en de Arctische oceaan. Als we meer “inclusieve” criteria gebruiken, zit het verschil in de laatste van de vier: die in Italië vaak zee wordt genoemd, d.w.z. de Noordelijke IJszee. Voor de Italiaanse kaartenmakers zouden de oceanen dus “slechts” drie in totaal zijn. Stille Oceaan, Indische Oceaan en Atlantische Oceaan. Het lijkt er echter op dat de zaken opnieuw gaan veranderen, met de definitie van een vijfde oceaan.
Wat is de ‘nieuwe’ oceaan en waar bevindt hij zich?
Het is de Antarctische Oceaan, die National Geographic heeft aangekondigd vanaf 8 juni, Wereld Oceaandag, op te nemen in zijn kaarten en bronnen. De watermassa omgeeft, zoals de naam al aangeeft, Antarctica en strekt zich uit tot de 60-graden breedtegraad in het zuiden.
Het gaat niet alleen om een begrip, maar om een aantal ecologische en instandhoudingskwesties, aangezien de onlangs gecreëerde Antarctische Oceaan, een concept dat niet onbekend is voor wie in geografie is geïnteresseerd, zijn eigen reeks wonderen biedt: hier bevindt zich bijvoorbeeld het grootste beschermde zeegebied ter wereld, dat is gevormd om voedselrijke wateren te beschermen waar je krill, plankton, pinguïns, walvissen en meer kunt vinden.
“Iedereen die er is geweest, zal moeite hebben om uit te leggen wat er zo fascinerend aan is, maar ze zullen het er allemaal over eens zijn dat de gletsjers blauwer zijn, de lucht kouder, de bergen intimiderender en de landschappen fascinerender dan waar dan ook,” zo luidt de liefdesverklaring die mariene wetenschapper Seth Sykora-Bodie aan National Geographic heeft afgelegd.
Andere interessante berichten over de uitgestrekte watervlakten van onze planeet zijn onder meer ‘spookschepen’ en mysterieuze buitenaardse sporen.
Giuseppe Giordano