Het woord “agile” wordt steeds vaker gebruikt in de digitale werkwereld. Bedrijven maken gebruik van agile-methoden en beginnen hun bedrijfscultuur dienovereenkomstig te veranderen. Een “agile mindset” van de medewerkers wordt beschouwd als de basis voor de ontwikkeling van zo’n wendbare organisatie.
“Wendbaar” betekent volgens het Duden woordenboek “een grote wendbaarheid vertonen; vlot en behendig”. Ook in de systeemtheorie van organisaties bestaat het begrip wendbaarheid al sinds de jaren vijftig. Een vertegenwoordiger van deze theorie is de Amerikaanse socioloog Talcott Parsons. Hij stelde vier functies vast die elk systeem moet vervullen om te kunnen blijven bestaan. Parsons beschrijft het vermogen van een systeem om te reageren op veranderende externe omstandigheden (adaptatie), om doelen te definiëren en na te streven (doelrealisatie), om samenhang en integratie tot stand te brengen en veilig te stellen (integratie) en om basisstructuren en waardepatronen in stand te houden (latentie). De eerste letters van deze vier functies vormen het bekende AGIL-schema.
“Mindset” beschrijft de overheersende psychologische persoonlijkheidstrek in de zin van een denk- en gedragspatroon van een persoon of sociale groep. Kortom, het is de innerlijke houding die een persoon aanneemt ten opzichte van een kwestie. Attitudes ten aanzien van bepaalde zaken worden onder meer gevormd door ervaringen die zijn opgedaan.
Vaardig of groei- versus fixed mindset
In de psychologie heeft Carol Dweck (geb. 17.10.1946) zich onderscheiden door onderzoek te doen naar drijfveren. Ihr 2006 erschienenes Buch „Mindset: The New Psychology of Success“ legt den Grundstein für die Unterscheidung verschiedener Arten von Mindsets.
Zum einen unterscheidet sie zwischen dem sogenannte „growth mindset“, welches als agil angesehen wird. Dieses definiert sich durch:
- Wachstumsorientierte Denkhaltung
- Willen zur Aufgabenlösung
- Wissensdurst sowie Streben nach der Weiterentwicklung der eigenen Fähigkeiten
- Nutzung von Fehler und Feedback als Quelle für Weiterentwicklung
Dagegen steht ein „fixed mindset“, welches sich vom agilen folgendermaßen unterscheidet:
- Statische Denkhaltung
- der Glaube an angeborene Fähigkeiten (nicht erworbene)
- Vermeidung von Herausforderungen aus Angst zu scheitern
- Lernen nur auf Basis extrinsischer Anreize (z.(bijv. salaris, positie)
- Falen wordt gezien als een devaluatie van de eigen persoon
Ze geeft ouders daarom al de tip dat ze hun kinderen een “groeimindset” kunnen aanleren door hen te leren uitdagingen aan te gaan en zich niet te laten ontmoedigen door mislukkingen, maar ervan te leren. Op die manier worden kinderen ook minder afhankelijk van de lof van anderen. Dweck waarschuwt dat valse lof kinderen in een “fixed mindset” duwt. Als een kind bijvoorbeeld wordt geprezen om zijn of haar intelligentie, bestaat het gevaar dat het bang wordt om te falen of dat het zichzelf als een mislukkeling gaat zien als het een fout maakt. Als het daarentegen wordt geprezen voor zijn aanpak om een taak op te lossen – zelfs als het resultaat niet deugt – wordt het kind aangemoedigd om door te gaan.
Agile minimum voor agile werkmethoden
Agile werken werkt volgens andere principes en waarden dan traditioneel werken. Voor bedrijven betekent dit dat zij zich dienovereenkomstig moeten positioneren om de concurrentiedruk het hoofd te bieden. Hiërarchische organisatiestructuren moeten worden afgebroken. In plaats van de silostructuur, waarin de respectieve werknemers min of meer alleen hun afdeling kennen en op basis van reeds lang bestaande structuren omhoog kunnen schuiven op de carrièreladder, zullen er straks werknemers zijn in voortdurend wisselende teams. Agile werken vergt dus andere attitudes, overtuigingen en gedragingen.
In traditioneel geleide bedrijven wordt veiligheid meestal gecreëerd door middel van bevelvoering en controle. Zolang de bedrijfsomgeving stabiel en relatief onveranderlijk is, kunnen dergelijke systemen werken. In het kader van de digitalisering zullen volgens verschillende analistenbureaus, waaronder Forrester, oude, traditioneel geleide bedrijven het moeilijk hebben om de digitale markten bij te benen. Agile werkwijzen kunnen in dergelijke gevallen een mogelijke oplossing zijn. Een traditioneel gepositioneerd bedrijf heeft echter staying power nodig om wendbaar te worden. Als gevolg van de nieuwe situatie zullen onvermijdelijk belemmeringen voor de groei ontstaan. Vooral omdat niet iedereen in alle situaties een agile mindset heeft.