De arbeidsovereenkomst is de basis van een goede arbeidsrelatie en brengt voor beide partijen rechten en plichten met zich mee.
De arbeidsovereenkomst valt juridisch onder het privaatrecht. Het wordt gesloten tussen werkgever en werknemer en legt de rechten en plichten van beide partijen vast. De basisinhoud is vastgelegd in de Wet op het Bewijs.
Geen verplichte vorm
De arbeidsovereenkomst vormt de wettelijke basis voor elke arbeidsrelatie. De wetgever heeft echter geen juridisch bindende vorm voor de arbeidsovereenkomst vastgesteld. Arbeidsovereenkomsten kunnen zelfs mondeling worden gesloten. De wet op de verificatie verplicht de werkgever echter om de essentiële punten van de overeenkomst uiterlijk één maand na indiensttreding schriftelijk vast te leggen. Beide partijen bij de overeenkomst moeten het schriftelijke document met hun handtekening bevestigen. Die Grenzen der Vertragsfreiheit sind durch Gesetzesrecht, Tarifvertragsrecht und Betriebsvereinbarungen abgesteckt.
Die Mindestanforderungen
Grundsätzlich gilt: Der Arbeitsvertrag sollte alle Gesichtspunkte behandeln, die einen reibungslosen Arbeitsalltag gewährleisten. Im § 2 das Nachweisgesetzes sind die Mindestanforderungen festgelegt:
- Name/Anschrift von Arbeitgeber und Arbeitnehmer
- Beginn/Dauer des Arbeitsverhältnisses
- Art der Tätigkeit
- Arbeitsort
- Arbeitsentgelt (Höhe, Zusammensetzung, Fälligkeit)
- Arbeitszeit-Vereinbarungen
- Dauer des Erholungsurlaubs
- Kündigungsfristen
- Kollektivrechtliche Regelungen (Tarifverträge, Dienst- oder Betriebsvereinbarungen)
Ergänzende Regelungen
Neben den Mindestanforderungen des Nachweisgesetzes sollten im Arbeitsvertrag alle betriebsrelevanten Regelungen festgehalten werden. Een gedifferentieerde formulering is in het belang van beide overeenkomstsluitende partijen, omdat in geval van juridische geschillen de vaststellingen van de arbeidsovereenkomst als grondslag voor het geschil dienen. Om die reden moet een volledige arbeidsovereenkomst ook formuleringen bevatten over de proeftijd en de vaste arbeidsverhouding. Regels inzake overuren horen thuis in de overeenkomst, net als termijnen voor verklaringen van arbeidsongeschiktheid en doorbetaling van inkomen in geval van ziekte. Verplichte formuleringen inzake vertrouwelijkheid en kennisgeving van nevenactiviteiten zijn eveneens voordelig. Overeenkomstige contractuele sancties kunnen worden bedongen.
Rechten en plichten
De arbeidsovereenkomst geeft aanleiding tot rechten en plichten voor beide contractpartijen. De werkgever verbindt zich ertoe een vergoeding te betalen voor de verrichte arbeid. Hij heeft ook een zorgplicht jegens zijn werknemer. Hij moet het beginsel van gelijke behandeling in acht nemen, de persoonlijke rechten beschermen, verlof toekennen en desgevraagd een schriftelijke referentie afgeven. Als centraal recht heeft hij de bevoegdheid om instructies te geven aan de werknemer. De voornaamste plicht van de werknemer is het vervullen van de overeengekomen contractuele prestatie. Bovendien heeft hij een loyaliteitsplicht, die hem onderwerpt aan het richtingsrecht van de werkgever. Daarentegen heeft de werknemer een wettelijk recht op pauzes, verlof en toegang tot zijn of haar persoonlijk dossier.
Arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd
Er zijn drie soorten arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd. De arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd eindigt bij het sluiten van de overeenkomst. De doelbinding formuleert een tijdelijk werkdoel, maar zonder een duidelijk gedateerd einde. De ontbindende voorwaarde vermeldt de omstandigheden waaronder de arbeidsverhouding eindigt, maar laat in het midden of en wanneer deze omstandigheden zich voordoen.