Onder nettoloon of -salaris wordt verstaan het gedeelte van het inkomen waarover de werknemers beschikken na aftrek van de verplichte wettelijke bijdragen. Tot de aftrekposten behoren belastingen en sociale premies.
Het inkomen van een werknemer wordt opgevat als zijn beloning voor zijn prestaties. Voor de onderneming wordt dit bedrag gebruikt om de totale maandelijkse lasten te berekenen; voor de werknemers is het het bedrag dat uiteindelijk beschikbaar is voor de kosten van levensonderhoud. Dit wordt het nettoloon of nettoloon genoemd, terwijl het brutoloon het werkelijke inkomen bepaalt.
Wettelijke inhoudingen in de loonadministratie
De vaststelling van inhoudingen is de taak van de loonadministratie. De berekeningsgrondslag is het brutosalaris. Belastingen en socialezekerheidsbijdragen moeten door de werkgever worden betaald. Het bedrag hiervan wordt aan de werknemer vermeld op de salarisstrook. Ze bestaan uit:
- Loonbelasting
- Kerkbelasting, indien van toepassing
- Solidariteitstoeslag
- Bijdragen van werknemers aan sociale verzekeringen
Sociale verzekeringsbijdragen omvatten ziektekostenverzekering, pensioenverzekering, werkloosheidsverzekering en langdurige-zorgverzekering. De basis voor de berekening van de inhoudingen is de loonbelastingkaart van de werknemer. Het in te houden bedrag hangt onder meer af van de belastingklasse, het lidmaatschap van de kerk en het aantal kinderen.
Mogelijke verschillen tussen nettoloon en uitbetaald bedrag
Het nettoloon komt niet altijd overeen met het bedrag dat daadwerkelijk aan de werknemer wordt uitbetaald: Kapitaalvormende uitkeringen, verstrekkingen, financiële overeenkomsten of derdenbeslag kunnen het uitbetaalde bedrag en daarmee de beschikbare kosten van levensonderhoud verminderen.
Als de werkgever kapitaalvormende uitkeringen toekent, verhogen deze het bruto-inkomen als subsidie en vormen zo de basis voor de berekening van het netto-inkomen. Indien de werknemer daarentegen een belegging zelf wil gebruiken voor vermogensvormende voordelen, is de werkgever verplicht deze af te trekken. Dit bedrag wordt afgetrokken van het netto-inkomen en vermindert het uitbetaalde bedrag. De situatie is vergelijkbaar met particuliere pensioenuitkeringen die door de werknemer worden betaald, maar namens hem door de werkgever worden ingehouden.
Als er loonbeslag ten laste van de werknemer is, wordt het overeenkomstige bedrag ook op het netto-inkomen ingehouden. Bovendien kunnen afspraken tussen werkgever en werknemer het nettoloon verlagen. Indien de werknemer bijvoorbeeld tegen betaling een auto van de zaak voor privédoeleinden mag gebruiken, vermindert dit het voor levensonderhoud beschikbare bedrag, aangezien een inhouding op het nettosalaris plaatsvindt. Indien een voorschot op het salaris werd toegekend, kan dit eveneens op het nettosalaris van de werknemer in mindering worden gebracht.