Het European Article Number (EAN) is een streepjescodesysteem dat wordt gebruikt om handelsgoederen internationaal uniek te identificeren.
Het European Article Number (EAN) is een identificatie voor handelsartikelen waarmee elk product uniek kan worden toegewezen. Het werd in 2009 vervangen door het Global Trade Item Number (GTIN), wat uiteindelijk alleen een naamsverandering betekent. De code bestaat altijd uit 13 cijfers en wordt daarom ook EAN-13 barcode genoemd. Het bestaat uit vier delen, waarvan deel 2 en 3 van verschillende lengte kunnen zijn. De EAN- of GTIN-code wordt gewoonlijk als een machineleesbare streepjescode op de verpakking van de goederen gedrukt en kan door barcodescanners worden gedecodeerd.
Al in 1973 werd in de Verenigde Staten met de Universal Product Code (UPC) een twaalfcijferig systeem voor handelsgoederen ingevoerd. Een jaar later werden de eerste overwegingen voor een dergelijk systeem, dat compatibel moest zijn met het Amerikaanse, ook in Europa gemaakt. In vergelijking met de UPC werd de Europese versie uiteindelijk uitgebreid met een voorloopcijfer tot 13 cijfers.
In 1977 werd de European Article Association opgericht, die later haar naam veranderde in EAN International en sinds 2004 de naam GS1 Global draagt. In 2005 werd het EAN de facto ook overgenomen door de VS. GS1 Germany GmbH is verantwoordelijk voor Duitsland. Bedrijven die in dit land gevestigd zijn, kunnen daar hun nummers en streepjescodes aanvragen om ze vervolgens zelfstandig aan hun artikelen toe te kennen.
Samenstelling van het EAN
Deel 1 van het EAN met de cijfers 1 tot en met 3 geeft de landcode weer (voor Duitsland 400 tot en met 440). Deel 2 met de cijfers 4 tot en met 9 is het nummer dat door GS1 Duitsland aan het producerende bedrijf is toegekend. Deel 3 met de nummers 8 tot en met 12 staat ter beschikking van de bedrijven voor hun intern toe te kennen artikelnummer. Tenslotte is deel 4 met het cijfer 13 een controlegetal voor de formele juistheid van de gehele code.
Als het product erg klein is en de toepassing van de normale EAN meer dan 25 procent van het oppervlak zou beslaan, kan een 8-cijferige code worden gebruikt. Er bestaat ook het EAN 128 systeem, maar dit is niet erg gebruikelijk. Het bevat enige aanvullende informatie over het artikel, bijvoorbeeld de kleur of de verpakkingsgrootte.
Het gebruik van de EAN-code biedt talrijke voordelen in vergelijking met vroegere codes. Deze omvatten:
- ondubbelzinnige identificatie van een artikel
- snelle registratie via scanner bij de kassa
- verhoogde veiligheid door het vermijden van typefouten
- automatisch voorraadbeheer
- vereenvoudiging van het goederenverkeer
- geen prijsetikettering op het artikel nodig, alleen in het schap
- transparante en wereldwijde standaardisatie
Curiositeiten rond het EAN
Onder esoterici en natuurgeneeskundigen circuleert al enkele jaren de complottheorie dat streepjescodes op verpakkingen als een soort antenne fungeren en straling uit de omgeving oppikken. Laserscanners aan de kassa zouden bovendien de negatieve energie activeren en overbrengen op voedsel, zo luidt de angst. Hoewel er geen wetenschappelijke basis voor is, nemen sommige fabrikanten de bezorgdheid van deze klanten serieus en “storen” zij zich aan het EAN. Daartoe drukken zij iets extra’s op de streepjescode dat niet aan de standaard voldoet, bijvoorbeeld een dwarsstreep of een symbool.