Komsa: Business management op zijn Zweeds

Gunnar Grosse had een succesvolle carrière in Zweden achter de rug toen hij na de val van de Berlijnse Muur een nieuwe start waagde in Saksen. Een Scandinavische invloed is duidelijk waarneembaar in de cultuur van Komsa, de door hem opgerichte distributeur.

Politieke gebeurtenissen sturen een biografie soms in een andere richting. Toen de Berlijnse Muur in 1989 viel, werkte Gunnar Grosse, toen 50 jaar oud, in de raad van bestuur van Folksam, een van de grootste verzekeringsmaatschappijen van Zweden. Aan het einde van het socialisme zag de topmanager kans om als ondernemer zijn fortuin te zoeken in de streek van zijn voorouders. Zijn vader, die na de Eerste Wereldoorlog naar Zweden was geëmigreerd, kwam uit Hartmannsdorf in Saksen.

Grosse besloot in 1990 om naar de gemeenschap van 4.500 mensen in de buurt van Chemnitz te verhuizen en daar iets op te bouwen. Kommunikation Sachsen AG, kortweg Komsa, vandaag een van de grootste ICT-distributeurs in Duitsland, dankt haar ontstaan aan deze buitengewone stap. Tot medio 2017 was de oprichter CEO van de groep, die meer dan 1.500 mensen in dienst heeft en een omzet heeft van ongeveer 1,2 miljard euro. Hoewel hij zich inmiddels uit de eerste rij heeft teruggetrokken, blijft hij de ontwikkeling van Komsa actief begeleiden als lid van de raad van commissarissen.

Wanneer Grosse wordt gevraagd naar zijn aandeel in het succes van het bedrijf, vergelijkt hij de organisatie graag met een orkest, dat een werk alleen tot een goed einde kan brengen “wanneer alle medewerkers hun kracht en vaardigheden inzetten en het geheel leven inblazen”. Het beeld drukt een sympathieke eigenschap uit van veel Zweden, die niet graag hun eigen prestaties benadrukken om zich van anderen te onderscheiden.

vlakke hiërarchieën

Een Zweedse invloed is ook waarneembaar in de bedrijfscultuur. Tot op de dag van vandaag spreken mensen bij Komsa, van stagiairs tot bestuursleden, elkaar aan met “du”. In het begin stonden er geen titels op visitekaartjes. Vlakke hiërarchieën, veel verantwoordelijkheid voor individuen en weinig afstand tussen superieuren en werknemers bepalen de manier waarop mensen met elkaar omgaan. “Je moet niet de fout maken te vervallen in Duits hiërarchisch denken,” legt Grosse uit waarom hij denkt dat zo’n cultuur zin heeft. “Hoe verder een niveau van de klant af staat, hoe minder het over hem weet.” Daarom ligt bij Komsa een hoge mate van beslissingsbevoegdheid op het niveau van de eenheden die in direct contact staan met de vakhandelaren. Het bestuur ontwikkelt de visies en bepaalt de strategie.

Voor al het Scandinavische understatement dat hij nastreeft, is en blijft de geboren Stockholmmer een sterke leider die een diepe stempel op het bedrijf heeft gedrukt. Hij praat nog steeds graag en veel tijdens vergaderingen – niet uit zucht naar erkenning, maar om anderen te inspireren met zijn visie en hen te overtuigen van waarden die volgens hem juist zijn. Grosse noemt dit “preken”. Als men het beeld opneemt dat hij opriep, dan vervulde hij de rol van dirigent in het Komsa Orkest en leidde hij zijn musici 25 jaar lang met diepgaande kennis en grote ervaring. En hij genoot van deze rol: “Toen de schijnwerpers aangingen, stond ik in het licht.”

In het personeel is men zich er terdege van bewust dat de distributeur zonder Grosse’s vaardigheden, zonder zijn zakelijk inzicht en zonder zijn talent als netwerker (zie “Aanvulling op het onderwerp”) niet het succes zou hebben gehad dat het heeft gehad. Dit is een van de redenen voor de grote achting die hij in Hartmannsdorf geniet – en die hem duidelijk wordt getoond, zoals pas begin maart, toen de familie Komsa de 80e verjaardag van de oprichter vierde.

Deugden van een zakenman

Voordat hij in 1990 naar Duitsland kwam, was de afgestudeerde zakenman niet alleen verantwoordelijk geweest voor de verkoop in een verzekeringsconcern in zijn thuisland. Hij had ook 20 jaar lang strategisch advies verstrekt aan bedrijven en sommige van hen een tijdlang begeleid als probleemoplosser. Uit liefde voor de natuur wilde Grosse oorspronkelijk boer worden. Maar de invloed van zijn ouders was duidelijk sterker. Zijn vader, die rijk was geworden met handelsondernemingen in Zweden, had hem al vroeg “het model van de achtenswaardige koopman” bijgebracht.

Een beetje geluk was in het begin ook nodig in Saksen. Het was niet zo gemakkelijk als de Scandinaviër zich had voorgesteld om daar te beginnen. Oorspronkelijk wilde hij een voormalig DDR-staatsbedrijf van de Treuhand overnemen. Maar alle eigendommen waarin de nieuwkomer uit het noorden geïnteresseerd was, werden onder zijn neus weggerukt. Uiteindelijk richtte hij op 1 december 1992 de distributeur op, samen met drie IT-deskundigen die hij bij toeval had ontmoet. Door zijn werk als consultant had hij contacten met Ericsson en was hij op de hoogte van de plannen van de fabrikant. Toen in 1992 de digitale mobiele telefonie in Duitsland van start ging, was de tijd rijp voor de Zweden om met hun mobiele telefoons de lokale markt te betreden, en Komsa bouwde er vanaf 1993 een dealernetwerk voor op. Als gevolg daarvan groeide het portfolio, het personeelsbestand en de verkoop.

Duurzaamheid

Naast zijn werk als commissaris runt Grosse de activiteiten van de investeringsmaatschappij DerOssi Invest, die Oost-Duitse bedrijven promoot. Hij richt zich niet alleen op de ICT-sector, maar ook op de land- en bosbouw, waar hij zich bezighoudt met duurzame en milieuvriendelijke productie. Hij is ervan overtuigd dat duurzaamheid, een kernwaarde bij Komsa, een van de kernpunten van de toekomst is. Vooral bij jongeren constateert hij een groeiend bewustzijn en veranderende prioriteiten. Is het toeval dat de jonge klimaatbeschermingsactiviste Greta Thunberg, een symboolfiguur van de duurzaamheidsbeweging, ook uit Zweden komt?