Wanneer Harry Potter zijn ogen uitscheurt en in het bos gooit, zonder meer zijn eigen grammatica ontwikkelt en maximale orde in lijsten schept door ze te schrappen, heeft dat te maken met de bizarre manier waarop kunstmatige intelligenties “denken”.
De IT-industrie is erg goed in het gebruik van buzzwords. Wanneer bijvoorbeeld elke functionaliteit voor machinaal leren als “AI” wordt verkocht, werken veel bedrijven semantisch niet helemaal zuiver, maar vanuit marketingoogpunt wel slim. Bovendien is het niet gemakkelijk om een duidelijk onderscheid te maken tussen de termen, aangezien kunstmatige intelligentie berust op methoden voor machinaal leren en – in tegenstelling tot bijvoorbeeld “Nürnberger Bratwurst” – geen enkele autoriteit garandeert dat het achterliggende product precies is wat algemeen onder deze term wordt verstaan.
AI in werkelijkheid en fictie
Op het einde van de dag zouden “machinaal leren”, “deep learning” en “natuurlijke taalverwerking” kunnen worden omschreven als deelgebieden van kunstmatige intelligentie (AI) en dan zou een onderscheid kunnen worden gemaakt tussen zwakke en sterke AI. Zwakke AI reproduceert menselijke vaardigheden op deelgebieden – bijvoorbeeld als het gaat om het herkennen van voorwerpen op foto’s, schaken of het deelnemen aan first-person shooter-toernooien. Sterke AI, daarentegen, bestaat alleen als een idee. Het wil alles kunnen (of overeenkomstige vermogens simuleren) waartoe een mens in staat is. Alleen sneller, beter en niet noodzakelijkerwijs gebonden aan een humanoïde lichaam. Tegen deze achtergrond is het het concept van “sterke AI” dat boekauteurs, scenarioschrijvers en verhalenvertellers zo fascineert. HAL9000 (2001: A Space Odyssey), Skynet (Terminator) of Ultron (Avengers) zijn drie van de bekendere voorbeelden. Het personage “Data” uit “Star Trek TNG” in een humanoïde lichaam contrasteert deze duistere voorbeelden met een beminnelijke AI-figuur die nog menselijker wil worden op een machine-learning manier.
Alien AI-“denken”
De fascinatie voor “AI” komt echter niet meer alleen uit Hollywood, maar wordt al lang anekdotisch gevoed door real-life incidenten waarbij buitenaards “denken” aan het licht komt in zwakke AI. Soms handelt of reageert de AI zo onverwacht in de zin van out-of-the-box denken dat je ofwel moet glimlachen of er een koude rilling van over je rug krijgt. Hoe dan ook, je wordt je bewust van de vreemdheid van AI “denken”. Zeven voorbeelden hiervan vindt u in de afbeeldingengalerij.