Het verschijnsel van aanstaande vaders ook bij een andere soort waargenomen. De geboorte van mannelijke zeepaardjes is een stap voorwaarts voor de evolutie.
In het Treccani-woordenboek wordt het woord “zwanger” geclassificeerd als een vrouwelijk bijvoeglijk naamwoord. Er is geen sprake van een mannelijke vorm van dezelfde term, die in feite beslist vreemd klinkt: kan men zeggen “zwanger”? De grammaticale dilemma’s, die op papier misschien wat abstract lijken, worden veel prozaïscher als we het over zeepaardjes gaan hebben.
Hoe baren mannelijke zeepaardjes
Het werkt als volgt: nadat het vrouwtje een partner heeft gevonden, legt het zeepaardje haar eitjes in een zak in het lichaam van het mannetje. Zodra de eitjes in de zak zijn geplaatst, bevrucht het mannetje ze en houdt ze vervolgens ongeveer 24 dagen in zijn baarmoeder, gedurende welke tijd de embryo’s groeien en zich ontwikkelen.
Diegenen die getuige zijn geweest van de geboorte van een mannelijk zeepaardje hebben gezworen dat het een uitzonderlijk schouwspel is: de vader ondervindt geen enkele spanning of vermoeidheid, terwijl de jongen, die in één enkele zwangerschap tot duizenden kunnen oplopen, hun leven beginnen door de zee op te gaan als zovele zeepbellen die uit een ring komen. Maar hoe is het mogelijk dat de natuur in zo’n uitzondering voorziet, terwijl het bij bijna alle andere diersoorten altijd het vrouwtje is dat baart?
De uitzondering van het zeepaardje is te danken aan een evolutionaire sprong
Eerst dient erop te worden gewezen dat wat wij bij zeepaardjes waarnemen, ook bij zeenaalden voorkomt. In een studie, die onlangs in het wetenschappelijke tijdschrift PNAS is gepubliceerd, is bij beide soorten gekeken naar de genen die mannelijke zeepaardjes en zeenaalden in staat stellen tot aan de geboorte te overleven en te voorkomen dat het immuunsysteem de embryo’s aanvalt, die in feite een “vreemd” element zouden zijn waartegen het organisme zich ook zou willen beschermen.
Het interessante deel van de studie classificeert een dergelijk verschijnsel als een evolutionaire trade-off, die erin bestaat sommige kenmerken te verliezen om andere te winnen. In het geval van aanstaande vaders classificeert de immuunfunctie, d.w.z. de bescherming van het lichaam tegen externe agentia, embryo’s die niet van henzelf zijn als een uitzondering, waardoor, voor het eerst in de natuur, mannelijke exemplaren… “zwanger” kunnen worden?
Dit is niet het enige uitzonderlijke aspect van het dierenrijk. Wetenschappers hebben bijvoorbeeld geobserveerd hoe bijen weten hoe laat het is. En in Duitsland is er de mier die nooit oud wordt en een vreselijk geheim verbergt.
Giuseppe Giordano